Više od 300 osoba godišnje u Velikoj Britaniji i Irskoj izjavi da je bilo budno tokom neke operacije, uprkos opštoj anesteziji – utvrđeno je u jednoj od najvećih studija o svesti tokom opšte anestezije.
Zaključeno je da ovakvo iskustvo može dovesti do stresa i dugoročnih štetnih psiholoških posledica po pacijenta. Pacijenti su svesni u pojedinim periodima tokom operacije i verovatnije je da se buđenje događa tokom određenih postupaka ili kada se pacijentu daje još neki lek kao deo anestezije.
Strah od komplikacija
Slučajna svest je jedna od najopasnijih komplikacija u opštoj anesteziji, i za pacijente i za anesteziologe. Izvještaj Kraljevskog koledža anesteziologa i Udruženja anesteziologa Velike Britanije i Irske ukazuje na to da pacijenti prijavljuju da su bili budni tokom operacije otprilike jednom u 19.000 slučajeva. Ta je brojka dobijena na osnovu tri miliona operacija u kojima su pacijenti bili pod opštom anestezijom.
Epizode svesti bile su obično kratkotrajne i javljale su se pre operacije ili posle operacije, tokom oporavka.
Psihološke štete
Opasno je što je 51% epizoda svesti dovelo do nevolja, a 41% je kod pacijenata izazvalo dugoročne psihološke probleme.
Pacijenti su opisivali da su bili odvojeni od svoje okoline, paniku, ekstremni strah, paralizu, bolove, gušenje, pa čak i osećaj da umiru.
Dugoročne psihološke štete često uključuju funkcije povezane sa posttraumatskim stresnim poremećajima.
„Mogla sam da čujem glasove“
Jedna devojčica je, na primer, ispričala: „Mogla sam da čujem glasove oko sebe, shvatila sam sa užasom da sam se probudila usred operacije, ali nisam mogla da se pomeram, imala sam osećaj kao da umirem i gubim se…“
Dugi niz godina nakon operacije, ova devojčica je imala košmare za vreme spavanja: „Kao da neko čudovište skače na mene i parališe me…“
Opuštanje mišića
Autori kažu da se priča pomenute devojčice poklapa sa njihovim istraživanjima koja su utvrdila da su dugoročni efekti blisko povezani sa osećajem paralize pacijenata tokom operacije, tvrdeći pri tom da upotreba raznih kombinacija lekova može dovesti do ovih reakcija tokom operacije i anestezije.
Mada se to veoma retko dešava, pacijenti koji su podvrgnuti carskom rezu ili operaciji srca – češće imaju iskustva sa periodom svesti tokom operacije.
Kako pacijent objasni šta se dešavalo sa njim tokom operacije i anestezije, tako se može odrediti i kakve će on posledice (košmare) imati u nekom dužem periodu posle operacije.
Promene u praksi
Profesor Tim Kuk, anesteziolog-konsultant, kaže kako je ovo istraživanje pomoglo da se bolje razume dejstvo anestetika i složenost iskustava pacijenata: „Na osnovu toga smo u stanju da damo neke preporuke za izvesne promene u praksi kako bi se smanjila učestalost perioda svesti tokom operacija. Pored toga, možemo pokazati lekarima i anesteziolozima kako da prepoznaju pojavu svesti kod pacijenta i upravljaju događajima, kako bi se ublažili dugoročni efekti.“
Istraživači zahtevaju propisivanje procedure koju treba izvršiti na početku operacije i usvajanje nacionalne strategije kojom bi se regulisali postupci kada se uoči da su pacijenati došli svesti tokom opšte anestezije i operacije.
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com