U više gradova širom Crne Gore u ponedeljak su osvanuli plakati sa natpisom „Nikad više 1918“, čiji autori poručuju kako se krajem godine navršava „100 godina od zločina i sramote bijelog terora“, aludirajući da Podgorička skupština iz 1918. godine predstavlja akt okupacije Crne Gore od strane Srbije.
Uz slogan crnogorskih zelenaša — „Za pravo, čast i slobodu Crne Gore“, plakati su osvanuli u Podgorici, Pljevljima, Kotoru, Herceg Novom, Cetinju, Bijelom Polju i drugim gradovima, a ilustraciju na plakatu prati i tekst koji navodi kako je između decembra 1918. i avgusta 1919. godine u Crnoj Gori dogodila „nemilosrdna odmazda i represija nad narodom počinjena od strane Srbije, njene vojske, žandarmerije i domaćih izdajnika“, te da su „u gotovo svakom naselju kroz koje su prošle srpske kaznene jedinice silovane djevojke i žene, usled kojih je veliki broj njih kasnije počinio samoubistva davljenjem ili vješanjem“.
Plakate su izlijepili „ljubitelji komitskog pokreta i Krsta Zrnovog Popovića“, pišu mediji, a prema mišljenjima mnogih analitičara oni prije svega služe za raspirivanje međunacionalne mržnje i odvlačenje pažnje od istinskih problema u Crnoj Gori.
Utisak je da se radi o još jednom pokušaju da se u biti unutrašnji crnogorski sukob između „bjelaša“, koji su na Podgoričkoj skupštini 1918. godine bili ubjedljiva većina i za bezuslovno ujedinjenje sa Srbijom, i „zelenaša“, koji su bili za uslovno ujedinjenje dvije države, predstavi kao srpsko-crnogorski sukob na etničkoj osnovi.
Komentarišući pojavu spornih plakata, istoričar Aleksandar Stamatović podsjeća da su „svi crnogorski vladari priželjkivali ujedinjenje sa Srbijom“, što je nesumnjivo bilo i većinsko opredjeljenje stanovništva 1918. godine, te da se „ne može govoriti o bilo kakvom bjelaškom teroru“, ne sporeći da je bilo sukoba nakon takozvane Božićne pobune.
„Nakon takozvane Božićne pobune pojavili su se komiti (zelenaši) koji su ubijali i pljačkali. Tako su ubijena četvorica poslanika Podgoričke skupštine. Kao odgovor, država je reagovala akcijama žandarmerije i vojske“, kazao je Stamatović.
Analitičar Dragan Rosandić za Sputnjik kaže da prije svega smatra da se radi o nekoj vrsti „revanša i odgovora na inicijativu obilježavanja Podgoričke skupštine koju već 19 godina organizuje Srpski nacionalni savjet“ u Crnoj Gori. Ove godine je to, kako dodaje, „interesantan datum“, jer se ujedno radi o 100. godišnjici obilježavanja pomenutog događaja.
Što se pak tiče samih organizatora tog performansa, Rosandić sumnja na krugove bliske kanonski nepriznatoj CPC.
„Sumnjam na nevladinu organizaciju Crnogorsku pravoslavnu crkvu (CPC) i grupu okupljenu oko Miraša Dedeića i Steva Vučinića, naravno, sve uz podršku separatista i sličnih likova na političkoj sceni. Sa druge strane, vjerovatno i režim ima upetljane prste jer mu to odgovara i jer na takvim podjelama i podizanju tenzija zapravo i opstaje decenijama na vlasti“, kaže Rosandić.
Naš sagovornik ipak ističe da ne misli da čitava stvar može izazvati dodatne probleme i tenzije, kao i da smatra da je najbolje da autori spornih plakata „obilježe datum 100. godišnjice Podgoričke skupštine onako kako ga oni doživljavaju na Cetinju ili negdje drugo“, kao i da će Srpski nacionalni savjet i ove, kao i poslednjih 19 godina, u Podgorici obilježiti pomenuti datum, ovog puta „veličanstvenom akademijom“.
Kada je u pitanju forsiranje termina „okupacija“ i navodnih zločina srpske vojske nad civilima u Crnoj Gori 1918. godine, taj analitičar još jednom napominje da je u pitanju klasično raspirivanje mržnje.
Da nije u pitanju samo izolovani slučaj podstrekivanja međunacionalne mržnje u Crnoj Gori, koji sve više poprima sistemske obrise u režiji vlasti, svjedoči i prigovor parlamentarne stranke Građanski pokreta URA, koja u dosadašnjem djelovanju u javnosti Crne Gore nije prepoznata kao prosrpska. Pomenuta stranka je uputila prigovor nacionalnom Javnom servisu RTCG zbog emisije „Dvogled“ od 27. septembra zbog „grubo iznesenog govora mržnje koji je podstrekivao na rasnu, vjersku i nacionalnu mržnju prema građanima srpske nacionalne zajednice“.
„Na određenje sagovornika prema posjeti srpskog književnika Matije Bećkovića Budvi, filozof Milenko Perović je na sraman način kazao da Bećković može dolaziti samo u opštinama gdje su na vlasti ’četnici‘, tako klevećući i etiketirajući ljude bez ikakvog osnova. Perović je na vrhuncu govora sa elementima fašizma zaključio da se nada da će Bećković ubuduće moći da gostuje samo u Brodarevu i tako se grubo ogriješio o zakone i Ustav Crne Gore“, saopštio je pokret URA.
Zbog svega navedenog iz te partije su od Savjeta RTCG zatražili da tu emisiju skine sa programa Javnog servisa, a od Agencije za elektronske medije da izrekne mjeru upozorenja RTCG-u.
(Sputnjik)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com