Najnoviji roman novinara i pisca Aleksandra Novačića pod nazivom „Solženjicin: Odisej iz gulaga“, koji se bavi okolnostima u kojima je taj najpoznatiji disident počeo mukotrpnu borbu na razotkrivanju totalitarnog sistema logora za političke protivnike režima u Sovjetskom Savezu, objavljen je u Beogradu u izdanju Logosa.
Siže romana započinje scenom u kojoj glavni urednik sovjetskog književnog časopisa „Novi mir“ Aleksandar Tvardkovski počinje da čita rukopis novele Aleksandra Solženjicina pod nazivom „Jedan dan Ivana Denisoviča“, koju je doneo kući da bi ga pročitao nakon napornog dana.
Nakon samo nekoliko redova, shvatajući značaj tog rukopisa i verujući da u rukama drži izuzetan književni dragulj za koji niko ne zna, Tvardkovski ustaje, oblači najbolje odelo i vezuje kravatu, kako bi čitanje nastavio za pisaćim stolom.
Novačić opisom te scene kod publike postavlja i osnov za čitanje Solženjicinovog dela, koje je višestruko značajno jer je izazvalo početak nove epohe u procesu „destaljinizacije“ sovjetskog društva nakon smrti diktatora, kao i „deždanovizacije“ književnosti, odnosno raskida sa uputima sekretara Centralnog komiteta Andreja Ždanova po kojima pisci imaju obavezu da se pridržavaju partijske linije u svom stvaralaštvu.
Roman se dalje bavi i uslovima u kojima su se posle novele „Jedan dan Ivana Denisoviča“ nastala i nova dela koja opisuju borbu slobodnog pojedinca protiv kolektivne despotije, među kojima značajno mesto zauzima i Solženjicinov „Arhipleg gulag“ – trotomno delo sačinjeno od više stotina pojedinačnih svedočenja o kolektivnim zločinima prema stvarnim ili izmaštanim političkim protivnicima sovjetske vlati, počinjenim baš u ime slobode tog pojedinca.
Autor se bavi i kasnijim izgnanstvom i povratkom Solženjicima u Rusiju, gubitkom mnogih bivših saboraca i prijatelja ali i pronalaženjem novih saveznika među starim neistomišljenicima i oficirima KGB-a, poput ruskog predsednika Vladimira Putina.
Kao i u većini prethodnih romana, kod Novačića je teško povući jasnu granicu između onoga što je bilo i onoga što je moglo biti, kako u istorijskom i činjeničnom smislu, tako i u simboličkom i književnom pogledu.
Roman je objavljen u okviru biblioteke Psihokratija, izdavača Logos iz Beograda.
Novačić je pisac i novinar iz Beograda koji je u višedecenijskoj karijeri bio i dopisnik iz Sarajeva, Pekinga i Moskve. Pisao je za novinske agencije Tanjug, Fonet i Beta, kao i listove NIN, Naša borba, Nova Makedonija i Večernje novosti.
Diplomirao je političke nauke na Beogradskom univerzitetu i napisao i objavio 21 knjigu iz oblasti međunarodne politike, istorije i kulture.
Pisac je niza romana insipirisanih stvaralaštvom ruskih klasika – Čehova, Jerofejeva, Bulgakova, Gogolja, Platonova, Tolstoja, Dostojevskog i sada Solženjicina.
Njegovi romani „Venedikt Jerofejev i hor pijanih anđela“ i „Ko je ubio Gogolja“ ušli su u uži izbor za NIN-ov roman godine 2012. i 2021. godine.
(Beta)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com