Najveći austrijski filmski festival „Vijenale” otvoren je projekcijom filma „Mančester na moru” u bioskopu Gartenbau, uz prisustvo autora Keneta Lonergana kome festival takođe posvećuje mali omaž sa osvrtom na jedina tri filma u kojima se potpisuje kao reditelj.
Pored „Mančestera na moru”, u pitanju su njegov rediteljski debi „Možeš da računaš na mene” (2000), priča o ponovnom susretu brata i sestre posle višegodišnje razdvojenosti sa Lorom Lini i Markom Rafalom u glavnim ulogama i „Margaret” (2011), film o mladoj studentkinji privatne škole u Njujorku (Ana Pakvin) čiji se život menja kada postaje svedok nesreće za koju misli da ju je prouzrokovala.
Po vokaciji scenarista, Lonergan ostaje zapamćen po svojim doprinosima komediji „Analiziraj ovo” Harolda Ramisa (1999), animiranom dugometražnom filmu „Avanture Rokija i Bulvinkla” Džeja Vorda (2000), kao i po saradnji na scenariju za „Bande Njujorka” Martina Skorsezea (2002) koji je napisao zajedno sa Džejom Koksom i Stivenom Zajlianom.
Svoj konkretan doprinos programu Vijenala Lonergan je dao izborom tri filma koja su na njega ostavila trajan uticaj – „Moja draga Klementina” Džona Forda (1946), „Trijumfalna kapija” Luisa Majlstouna (1948) i „Pet lakih komada” Boba Rafelsona (1970).
Još jedna iz serija značajnih omaža ovogodišnjeg izdanja Vijenala – „Vreme i plima” – posvećena je američkom reditelju eksperimentalnih filmova Piteru Hatonu koji je preminuo 25. juna ove godine.
U vrlo emotivnom eseju festivalskog kataloga, Peter Kubelka, jedan od pionira austrijskog eksperimentalnog filma, arhitekta, muzičar i kustos, odaje priznanje Hatonu za koga kaže da mu je o filmu više otkrio od braće Limijer.
Podeljena u osam programa sastavljenih od kratkih filmova, posveta Hatonu daje neverovatno značajan uvid u stvaralaštvo filmskog autora koji je inspirisao čitave generacije mladih reditelja.
Komercijalna strana medalje omaža ima žig Kristofera Vokena koji, što zbog svog straha od letenja, što zbog totalne averzije prema digitalnim medijima i eksponiranju javnosti, ne dolazi u Beč.
Posveta Vokenu program obogaćuje sa 11 filmova sa poznatim američkim glumcem u nekim od uloga koje su obeležile njegovu karijeru, kao na primer „Lovac na jelene” Majkla Ćimina (1978), Kronenbergova „Zona mrtvih” (1983), „Na bliskom rastojanju” Džejmsa Folija (1986), „Prava romansa” Tonija Skota (1993), „Sedam psihopata” Martina Mekdonaha (2012) ili dva filma u režiji Ejbela Ferare – vampirska saga „Zavisnost” (1995) i „Kralj Njujorka” (1990).
Ferara u Beč dolazi da prisustvuje projekcijama oba filma, posle kojih će učestvovati u razgovorima sa publikom o posebnosti Vokenove glume.
Džon Karpenter je svoju uvertiru doživeo pre početka festivala retrospektivom u Gartenbau kinu, ali će bečku publiku ipak počastvovati prisustvom na projekciji svog kultnog naučno-fantastičnog filma „Oni žive” (1988) drugog novembra, a dan kasnije i koncertom „Džon Karpenter Izgubljene teme – lajv retrospektiva” u koncertnoj dvorani Štathale.
U narednih dvanaest dana publiku Vijenala osim već pomenutih sadržaja očekuje 79 dugometražnih igranih filmova, 69 dokumentarnih, 54 kratka metra, kao i šest ostvarenja u okviru specijalnog programa „Cuba Si!” (buntovnička slika/ Noticieros – kubanske nedeljne revije 1960–1970) i retrospektiva filmskog arhiva Austrije posvećena Robertu Landu (1887–1940), „austrijskom filmskom emigrantu” sastavljena od 13 filmova.
Specijalan muzički fokus nije vidljiv samo u selekcijama filmova igranog i dokumentarnog programa – pod kustoskim konceptom austrijskog muzičkog i filmskog kritičara Volfganga Misganga nastao je festivalski segment „Kinkdome come” posvećen fenomenu engleskog sastava D Kinks (1964–1993). Kao specijalan gost, u okviru ovog programa, na projekcijama oba svoja dokumentarna filma – „Kinkdome come: Dave Davies” (2011) & „Ray Davies: Imaginary Man” (2010) pojaviće se britanski reditelj Džulijen Templ.
(Marina D. Rihter, Politika)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com