Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, sledi lista najpopularnijih muških imena u Srbiji u poslednjih 50-ak godina i njihova značenja. Tako se zove hiljade dečaka, ali ni oni ni roditelji često ne znaju šta staro srpsko ime koje su detetu nadenuli zapravo znači.
Pre Drugog svetskog rata Srbijom je ubedljivo vladalo muško ime Milan. Ipak, u centralnoj Srbiji zastupljeno je bilo i ime Miodrag, a u južnoj Stojadin. Za vreme rata i nešto malo po njegovom okončanju, mnogi dečaci nazivani su Slobodan. Ipak, Milan se održao u Vojvodini, a u Pirotu je sve popularniji postao Petar.
Decenija posle 50-ih proslaviće muško ime Dragan, dok se Južna Srbija odlučuje za Zorana. Ta dva imena popularna su i šezdesetih, ali im se pridružuju i Goran, Ivan i Aleksandar.
Dragan i u sedamdesetima ostaje popularan, najviše na zapadu Srbije, ali je Dejan još popularniji od njega. Jug Srbije dečake naziva Saša, dok je u Beogradu najpopularniji Aleksandar. Ovo ime se, tokom osamdesetih, širi i na Vojvodinu, a sve popularniji je Marko.
Devedesetih godina, omiljeno muško ime roditelja postaje Nikola i, iako njegova popularnost ne slabi, u narednoj deceniji je sve češći i Luka.
Po ovom preseku, dajemo vam značenja najpopularnijih srpskih muških imena, zajedno sa pregledom slavnih Srba koji su to ime proslavili.
LUKA – izvedeno od grčke reči „luks“ – svetlost. Najpoznatiji Luka je, naravno, apostol Luka, autor trećeg jevanđelja i poznati lekar koji je putovao u pratnji Svetog Pavla. Ovo ime u Srbiji je najviše proslavio vojvoda, velikan Prvog srpskog ustanka, pop Luka Lazarević.
NIKOLA – i ovo ime je grčkog porekla, izvedeno od reči „nike“ – pobeda i „laos“ – narod, dakle narod pobeđuje. Ime je hrišćanskog svetitelja i zato je veoma zastupljeno širom sveta. Setimo se samo Nikole Tesle, Nikole Pašića, Nikole Miloševića, Nikole Simića, Nikole Koje, Nikole Grbića…
MARKO – reč je o domaćoj varijanti latinskog prezimena Marcus, koje je posvećeno Marsu, bogu rata. Ime se davalo najčešće osobama rođenim u martu. U srpskoj istoriji pominje se u 11. veku, kao ime bana raške banovine, a primljeno je po apostolu i jevanđelistu Marku. Pretpostavlja se da današnju veliku popularnost duguje Marku (Mrnjavčeviću) Kraljeviću. Kod nas su ga proslavili Marko Nikolić, Marko Jarić, Marko Ristić, Marko Murat…
ALEKSANDAR – od grčkog „Aleksandros“ – zaštitnik ljudi (alexo – zaštita + andros – muževan, muškarac). Ime je čuvenog vojskovođe i vladara Aleksandra Velikog. Čak osmorica papa nosilo je ovo ime, a ono je popularno i kod hrišćana i kod muslimana (tursko Iskender, arapsko Al Iskandar). Ovo ime nose trojica Karađorđevića, jedan Obrenović, a proslavili su ga i Aleksandar Leko, Aleksandar Đorđević, Aleksandar Jovanović, Aleksandar Borisavljević, Aleksandar Berček i Aleksandar Ranković. Od ovog imena potiče i varijanta SAŠA, koja je veoma popularna u Srbiji.
DEJAN – ovo je staro slovensko ime. Nejasno je da li potiče od staroslovenske reči „dejati“ (činiti, raditi) ili od reči „des“ (desiti se), koja je bila jednaka današnjem značenju reči „sreća“. Postoji mišljenje i da vodi poreklo od latinskog „dea“/“deus“ – boginja, božanstvo. U dokumentima srpskih vladara pominje se još u 14. veku. Proslavili su ga Dejan Medaković, Dejan Stanković, Dejan Bodiroga, Dejan Radonjić…
IVAN – od grčkog „Ioan“, odnosno starohebrejskog „Yohanan“ – u milosti Jehovinoj. Ivan je isto što i JOVAN. Ovo ime je sveprisutno među hrišćanima odavno, počevši od Jovana Krstitelja, do Jovana apostola. Reč je o biblijskom, kalendarskom imenu. Setimo se Jovana Ćirilova, Jovana Subotića, Jovana Rajića, Jovana Sterije Popovića, Jovana Dučića, Jovana Jovanovića Zmaja, Jovana Soldatovića, Jovana Pačua, Jovana Maljokovića, Jovana Cvijića…
GORAN – staroslovensko ime koje vodi poreklo od osnove „gora“ (šuma, planina). Sinonim je snage. Neki etimolozi smatraju da se poreklo oslanja na ime Georgije. Pamtimo Gorana Paskaljevića, Gorana Markovića, Gorana Šepu, Gorana Vujevića, Gorana Svilanovića… Ime je popularno i u Švedskoj (Göran) i znači „farmer“.
ZORAN – izvedeno od reči „zora“ – svitanje. Dovodi se u vezu sa staroslovenskom boginjom Zorom, božanstvom jutra i svitanja. Onaj koji donosi svanuće. Proslavili su ga Zoran Radmilović, Zoran Cvijanović, Zoran Đinđić, Zoran Tošić, Zoran Tairović, Zoran Modli, Zoran Bognar, Zoran Mirković…
DRAGAN – logično, vodi poreklo od prideva „drag“, onaj koji je drag. Tu su Dragan Bjelogrlić, Dragan Jovanović, Dragan Mićanović, Dragan Džajić, Dragan Lukić, Dragan Kićanović, Dragan Laković, Dragan Mance…
PETAR – od grčkog „petros“ – kamen, stena. Petar je nepokolebljiv, odlučan i postojan kao stena. Ime jednog od apostola. Proslavili su ga Petar Prvi Petrović Njegoš, Petar Prvi Karađorđević, Petar Kralj, Petar Božović, Petar Drapšin, Petar Konjović, Petar Bojović, Petar Kočić, Petar Lazić…
SLOBODAN – značenje je sasvim logično. Ime se prvi put pojavilo 19. veka, kada je srpski političar Vladimir Jovanović 1869. godine svom sinu dao to ime, pošto je čitao knjigu „O slobodi“ Džona Stjuarta Mila. Setimo se i Slobodana Penezića Krcuna, Slobodana Miloševića, Slobodana Ćustića, Slobodana Ninkovića, Slobodana Beštića, Slobodana Selenića, Slobodana Živojinovića, Slobodana Santrača, Slobodana Kačara…
STOJADIN – ovo je ime domaćeg porekla i potiče od korena „stajati“, predstavlja postojane, jake ljude. U želji da prikažu snagu svog auta, mnogi ljudi su Zastavu 101 zvali Stojadin. Od ovog imena izveden je i Stojan, a proslavili su ga Stojan Đurić, Stojan Janković…
MIODRAG – reč je o pridevskoj složenici, mio i drag. Setimo se Miodraga Petrovića Čkalje, Miodraga Jašarevića, Miodraga Stojkovića, Miodraga Krstovića, Miodraga Krivokapića…
MILAN – ovo slovensko ime izvedeno je od prodeva mio, mada postoji i tumačenje da potiče od latinskog imena Aemilianus, Emiliano. Na sanskritu znači „željan“ i „vredan“, a na hindu „zajedno“. Popularno je u više zemalja sveta. Proslavili su ga Milan Obrenović, Milan Rakić, Milan Konjović, Milan Stanisavljević, Milan Antonović, Milan Lane Gutović, Milan Mladenović, Milan Panić, Milan Grol, Milan Babić…
(Dnevno.rs)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com