Na najhladnijem delu Zemlje, Antarktiku, poslednjih desetak godina javlja se sve više blistavo plavih jezera koja neodoljivo podsećaju na mesto najbržeg otapanja leda na svetu – na Grenland, što ozbiljno zabrinjava naučnike.
Poznata je činjenica da globalno otopljenje najviše pogađa Arktik, odnosno severne polarne krajeve. Međutim, nova studija pokazala je da se na ledenjaku Langovdu na istoku Antarktika otapanjem formira veliki broj jezera. Od 2000. do 2013. godine u letnjem periodu zabeleženo ih je oko 8.000. Posebno zabrinjava to što neka od njih vrlo brzo otiču u dublje slojeve leda, što može da uzrokuje slabljenje ledenjaka, njihovo pucanje, destabilizaciju i klizanje u okean. Ovaj proces može značajno da ubrza podizanje nivoa mora.
Naučnici ističu da je to prvi put da su zabeležili pojavu ceđenja ledenjaka na istoku Antarktika. Ranije je ona bila uočena samo na toplijem, zapadnom delu, a veruje se da je uzrokovala spektakularna pucanja ledenjaka kao što je to bio slučaj sa Larsenom B 2002. godine.
Stjuart Džejmison, sa Univerziteta Duram u Velikoj Britaniji, jedan od autora studije, kaže da se istočni deo Antarktika do sada uglavnom smatrao vrlo hladnim i stabilnim. Stvaranje jezera zabeleženo je u letnjem razdoblju, u vreme kada temperature u tom području prelaze tačku ledišta. 2013. godine zabeleženo je rekordnih 37 dana sa temperaturama iznad nule.
Istraživački tim najviše zabrinajava činjenica da sve više pokazatelja upućuje na to da su upravo ista takva jezera jedan od glavnih pokretača ubrzanog otapanja Grenlanda u poslednje vreme. Nakon što se tokom leta formiraju na površini leda, ona poniru i prodiru u dubine gde podmazuju ledenjake i smanjuju njihovo trenje pri kretanju po tlu. Kada ta otopljena slatka voda konačno stigne do okeana, u njemu se stvaraju podvodni vrtlozi nalik na tornada koji uzrokuju daljnje otapanje leda.
Autori ističu da zabeležena pojava nije svojstvena samo kraju u kojem su provodili istraživanja, već se odvija i u drugim delovima Antarktika. Situacija za sada još nije jako dramatična, međutim sa nastavkom klimatskih promena, stvari bi mogle ubrzano da se pogoršaju, prenose mediji.
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com