Radio-signali iz svemira poznati kao brzi radio-impulsi, beleže se još od 2007. godine, njihovo poreklo nije poznato i uglavnom stižu iz veoma dalekih galaksija, udaljenih milijarde svetlosnih godina. Naučnici su otkrili odakle dolazi misteriozni brzi radio-impuls najbliži Zemlji, iz spiralne galaksije M81.
Brzi radio-impuls, otkriven 2020. godine i označen kao FRB 20200120E dolazi iz izvora u globularnom zvezdanom klasteru galaksije M81, sa udaljenosti od 6,5 svetlosnih godina od centra klastera, otkrio je međunarodni tim astrofizičara.
To je iznenadilo naučnike, jer se globularni klasteri obično formiraju oko veoma starih zvezda male mase.
To je u suprotnosti sa dosadašnjim verovanjem da su izvori brzih radio-impulsa obično u svemirskim prostorima u kojima ima puno mladih, masivnih zvezda. U jatima mladih zvezda, često dolazi do zvezdanih eksplozija koje iza sebe ostavljaju magnetare ili neutronske zvezde, a oni se smatraju povezanim sa brzim radio-impulsima.
„Smatramo da FRB 20200120E dolazi iz visoko magnetizovane neutronske zvezde koja se formirala bilo kroz kolaps belog patuljka, ili spajanje kompaktnih zvezda u binarnom sistemu“, navodi se u studiji objavljenoj u časopisu „Nejčr“.
Beli patuljci su ostaci zvezda male mase, a transformacija dva bela patuljka u magnetar može da se dogodi u uslovima „tesnog“ globularnog klastera kada se dva objekta međusobno približe pre nego što se dogodi efikasna gravitaciona interakcija sa prenosom mase sa jednog patuljka na drugi. Gomilanje mase pretvara belog patuljka u supergustu neutronsku zvezdu sa moćnim magnetnim poljem (magnetar), koja može dovesti do pojave brzih-radio-impulsa.
Naučnici navode i da „kompaktni binarni sistemi se lako formiraju unutar globularnih klastera, pa i model zasnovan na njima može biti odgovoran za brze radio-impulse“
Brzi radio-impulsi traju veoma kratko, tek hiljaditi deo sekunde, ali tokom toga mogu preneti enormnu energiju, uporedivu sa energijom koju u toku jednog dana emituje Sunce.
Pojedine teorije kao mogući uzrok brzih radio-impulsa navode i uticaj crnih rupa, ali naučnici još nisu uspeli tačno da objasne njihovo poreklo.
(Sputnjik)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com