Središte Mlečnog puta možda je neobičnije nego što su astronomi mislili, navodi nova studija. Nešto sprečava čestice koje se najbrže kreću u svemiru da uđu u centar naše galaksije.
Za ovu studiju, tim istraživača iz Kineske akademije nauka u Nandžingu istražio je mapu radioaktivnih gama-zraka — najvećeg energetskog oblika svetlosti u univerzumu – koji eksplodiraju u centru naše galaksije ili oko njega.
Mapa je otkrila da nešto blizu centra galaksije ubrzava čestice do neverovatnih brzina – skoro do brzine svetlosti – i stvara obilje kosmičkih zraka i gama-zraka nedaleko od galaktičkog centra. Međutim, iako galaktički centar izbacuje oluju visokoenergetskog zračenja u svemir, nešto blizu jezgra Mlečnog puta sprečava veliki deo kosmičkih zraka iz drugih delova univerzuma da uđe u našu galaksiju, objavio je tim u časopisu „Nejčer komjunikejšen“.
Istraživači su opisali efekat kao nevidljivi „štit“ oko galaktičkog centra i koji održava gustinu kosmičkih zraka znatno nižom od osnovnog nivoa koji se vidi u ostatku naše galaksije. Drugim rečima, kosmički zraci mogu izaći iz galaktičkog centra, ali je jako teško da uđu u njega.
Kako ova kosmička barijera funkcioniše, ili zašto postoji, ostaje misterija.
Čudovište u sredini
Centar naše galaksije nalazi se na oko 26.000 svetlosnih godina od Zemlje u sazvežđu Strelca. To je gusto i prašnjavo mesto, koje sadrži više od milion puta više zvezda po svetlosnoj godini od celog Sunčevog sistema – sve je omotano oko supermasivne crne rupe sa oko četiri miliona puta većom masom od Sunca.
Naučnici su dugo sumnjali da ova crna rupa, nazvana Strelac A* ubrzava protone i elektrone do brzine blizu svetlosne, stvarajući kosmičke zrake koji se šire kroz našu galaksiju i dalje u međugalaktički prostor. Ovi zraci se šire kroz magnetna polja naše galaksije, stvarajući okean visokoenergetskih čestica čija je gustina otprilike ujednačena po čitavom Mlečnom putu. Ova stabilna supa čestica naziva se more kosmičkih zraka.
U svojoj novoj studiji, istraživači su uporedili gustinu kosmičkih zraka u ovom moru sa gustinom kosmičkih zraka unutar galaktičkog centra. Kosmički zraci se ne mogu direktno videti, ali ih naučnici mogu pronaći u gama-mapama svemira, koje efektivno pokazuju gde su se kosmički zraci sudarili sa drugim vrstama materije.
Koristeći podatke sa Fermijevog teleskopa velike površine, tim je potvrdio da nešto u galaktičkom centru zaista deluje kao džinovski akcelerator čestica, ispuštajući kosmičke zrake u galaksiju. Mogući krivci uključuju Strelca A*, pošto crne rupe teoretski mogu da izbacuju.
Mapa je takođe otkrila misteriozni „štit “, jasnu tačku gde gustina kosmičkih zraka značajno opada na ivici galaktičkog centra. Izvor ovog fenomena je teže odrediti, rekli su istraživači, ali to može uključivati zbrku magnetnih polja u blizini gustog jezgra naše galaksije.
Na primer, gusti oblaci prašine i gasa u blizini galaktičkog centra mogli bi da uruše, komprimujući tamošnja magnetna polja i stvarajući štit otporan na kosmičke zrake, navodi tim u svom radu. Ili možda se zvezdani vetrovi sa bezbroj zvezda u galaktičkom centru guraju nazad prema moru kosmičkih zraka, baš kao što to čini solarni vetar, piše Lajv sajens.
Potrebna su dalja istraživanja da bi se otkrilo šta se tačno dešava u bizarnim dubinama naše galaksije.
(Sputnjik)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com