U novom dvobroju časopisa „Arheologija“ američkog Insitiuta za arheologiju centralna tema je otkriće izuzetno vrednih fresaka u zgradama iz rimskog perioda u antičkom gradu Arerlate (danas Arlu) u Francuskoj.
Do otkrića se došlo osamdesetih godina 20. veka kada su počeli radovi na iskopavanju fabrike stakla iz 18. veka koja je takođe označena kao istorijski spomenik, ali su iskopavanja nastavljena tek prošle godine. Iz dokumenata se zna da je Arelate bio jedan od najvažnijih lučkih gradova u galskom delu Rimskog carstva pošto je stao na stranu Julija Cezara u građanskom ratu koji je poveo protiv Pompeja.
Grad je dobio status rimske kolonije 45. godine pre nove ere u koju su se naseljavali veterani rimskih legija koji su se borili na strani Julija Cezara. Njegov strateški dobar položaj duž reke Rone u južnoj Galiji grad se razbio u značajni ekonomski, politički i kulturni centar i pesnik Ausonius iz IV veka ga je nazvao „malim Rimom Galije“.
Na levoj obali reke gde se nalazio centar rimske administracije rasuti su ostaci javnih zgrada kao što su teatar, amfiteatar, kupatila i cirkus. Sve do skoro se verovalo da je desna strana grada bila mnogo manje naseljena u prvim godinama Rimskog carstva dok nisu otkriveni ostaci četvrti u kojoj su živeli veoma bogati Rimljani i gde su pronađene najbolje freske kakvih do sada nije bilo u Francuskoj.
Do otkrića se došlo osamdesetih godina 20 veka kada su počeli radovi na iskopavanju fabrike stakla iz 18 veka koja je takođe označena kao istorijski spomenik. Ispod fabrike su arheolozi pronašli ostatke rezidencijalne četvrti iz drugog veka, ali tada iskopavanja nisu bila nastavljena sve do prošle godine. Ispod te zgrade pronađena je još jedna starija koja je iz prvog veka kada je osnovana rimska kolonija i kada je počela intenzivno da se naseljava pripadnicima svih staleža. Otgkriće tog „domusa“ iz prvog veka potpuno je izmenilo mišljenje eksperata o desnoj obali Rone, jer ovaj kompleks je bio dom nekog izuzetno bogatog Rimljanina koji je imao novca da angažuje najbolje fresko slikare iz samoga Rima.
Nađene freske su rađene u stilu drugog perioda pompejanskog slikarstva. Taj drugi period od ukupno četiri koliko ih je definisano još u 19. veku datira se u vreme od 70 do 20 godine pre nove ere i karakteristican je po slikanju arhitektonskih elemenata da bi se dočarala trodimenzionalnost slike.
Takvih fresaka ima dosta po Italiji ali su veoma retke u provincijama pa i u Galiji gde se zna samo za 20 lokaliteta i to su svi inferiornije slikanu u odnosu na freske nađene nu rimskom Arlu.
Najvažnije je da su freske nađene na originalnom zidu na kome su i slikane. Velik deo zida je već rekonstruisan i pokazuju koliko su dobro očuvane boje i kako su likovi besprekorno naslikani.
Ljudske figure su slikane na intenzivno crvenoj pozadini što je u vreme kada su freske nastale bilo veoma skupo i takve freske su retke i u Italiji. Za sada još nisu identifikovane sve figure ali jedna ženska svira u harfu, a neke muške figure ukazuju da je kompozicija bila posvećena bahanalijama. Arheolozi se slažu da su ove freske za sada jedinstvene u rimskoj Galiji i pokazuju koliko je ovaj deo na jugu Francuske bio cenjen među Rimljanima.
(Tanjug)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com