Istraživanje od pre nekoliko godina sugerisalo je da gojaznost može biti društveno zarazna i da ljudi od svojih prijatelja mogu preuzeti nezdrave navike u ishrani.
Međutim, novo istraživanje je pokazalo da društvene interakcije imaju mali uticaj na telesnu težinu pojedinca, a da porodične navike u ishrani i stav članova porodice prema telesnoj težini predstavljaju veće faktore gojaznosti odraslih osoba.
Ipak, pre donošenja bilo kakve konačne odluke, stručnjaci smatraju da ne bi trebalo davati naročit značaj jednom od ova dva istraživanja, već da su potrebna dalja ispitivanja.
Heder Braun, istraživač sa Univerziteta u Njukastlu u Velikoj Britaniji, kaže da čak i nakon uzimanja u obzir uticaja zajedničkih gena, istraživanje pokazuje da porodične navike u ishrani igraju veliku ulogu u težini odraslih osoba.
"Izgleda da navike prijatelja nemaju dovoljno uticaja, osim ako se desi da žive u istom domaćinstvu. Sa tačke gledišta javne politike, to pokazuje da napori sprečavanja gojaznosti neće imati efekta ako cilj predstavljaju društvene mreže", kaže ona.
Da li je gojenje zarazno?
Godine 2007. istraživači sa Harvarda i Univerziteta Kalifornija u San Dijegu, prvi put su sugerisali da se gojaznost može preneti kao virus od osobe do osobe putem društvenih veza, na osnovu analiza istraživanja preko 12.000 učesnika, koji su praćeni tokom 32 godine.
Oni su utvrdili da prijatelji, pa čak i prijatelji prijatelja, najverovantije imaju slične stope gojaznosti. Činjenica je da ta povezanost nije bila toliko izražena kod osoba iz okruženja sa kojima nema socijalnih kontakata.
Za potrebe novog istraživanja, naučnici sa Univerziteta u Šefildu razvili su sopstveni matematički model koristeći podatke o srodnosti odraslih osoba i adolescenata, u nastojanju da bolje razumeju ulogu genetske predispozicije i navika koje se formiraju tokom detinjstva u razvoju telesne težine kod odraslih osoba.
Oni su zaključili da su ovi uticaji daleko važniji nego promenljivi faktori kao što je nečiji krug prijatelja. Za promenljive faktore je utvrđeno da su važni samo kod adolescenata srodnika koji žive zajedno.
Kritika
Rasel Lajns, profesor matematike sa Univerziteta Indijana, bio je veoma kritički nastrojen prema istraživanju iz 2007. godine.
On smatra da je statistička analiza koja je dovela istraživače do zaključka da se gojaznost širi sa društvenim vezama – veoma pogrešna.
Sličnu zabrinutost izrazio je i prema istraživanju naučnika sa Univerziteta u Šefildu. "Neki od problema sa ovim radom isti su kao i kod prethodnih istraživanja, a neki su različiti. Suština je da nam nijedno od ovih istraživanja ne govori mnogo. Za sada ne postoji dobro istraživanje o uticaju društvenih veza na gojaznost", kaže Lajns.
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com