Praziluk je vrsta luka, dvogodišnja zeljasta biljka, visoka i do 80 centimetara. Lukovica je duguljasta, iste šitrine kao i stablo, sa duguljastim listovima. Lukovica i deo stabla su beli, a drugi deo stabla i listovi zelene boje. Praziluk potiče iz Južne Evrope i Zapadne Azije i karakterističan je po specifičnom jakom mirisu koji je pojedinim ljudima neprijatan.
Praziluk spada u povrće i nepravedno se koristi samo povremeno u ishrani kao dodatak salatama ili jelima, a može se koristiti i kao glavni sastojak mnogih jela (kuvan ili pržen). Zahvaljujući plastenicima i tome što se može čuvati uzemljen ili u pesku, na trpezi se može naći većim delom godine.
Praziluk nije pogodan za čuvanje u zamrzivaču, mada se u frižideru (nezamrznut) može čuvati sedam do deset dana.
Lekoviti sastojci
Praziluk sadrži dosta vode (86%) a malo kalorija, tako da je pogodan za dijetalnu ishranu, kao diuretik i za čišćenje organizma, ali sadrži i korisne sastojke:
- beta-karoten
- belančevine
- biljna vlakna
- biljne masti
- biljne hormone
- vitamin A
- vitamine B
- vitamin C
- vitamin E
- gvožđe
- eterična ulja
- kalijum
- kalcijum
- kvercetin
- kemferol
- mineralne soli
- pektin
- sumpor
- sulfide
- folnu kiselinu
- fosfor
- celulozu
- šećer
Povoljno je što sadrži male količine soli i šećera.
Praziluk kao hrana
U ishrani se koriste koren, stablo i listovi praziluka.
Praziluk se u ishrani najčešće koristi kao dodatak salatama, supama ili pržen sa jajima. U nekim krajevima je veoma popularno jelo sa prazilukom, krompirom i pavlakom.
Lekovita svojstva
Praziluk povoljno deluje na organizam kod sledećih zdravstvenih problema:
- alergije
- anemija
- astma
- arterioskleroza
- bolesti usne šupljine
- bolesti srca i krvnih sudova
- bronhitis
- gojaznost
- gubitak apetita
- gubitak pamćenja
- depresija
- impotencija
- kamen u bubregu
- kašalj
- mučnina i povraćanje
- neke vrste raka (prevencija i lečenje)
- neplodnost
- pad imuniteta
- povišeni nivo lošeg holesterola
- prehlade i grip
- problemi sa bubrezima, bešikom i mokraćnim kanalima
- problemi sa zglobovima i kičmom
- problemi sa crevima i organima za varenje
- problemi sa krvnim pritiskom
- problemi sa metabolizmom
- problemi sa želucem i stomačnim bakterijama
- problemi sa jetrom
- problemi sa otocima
- problemi sa štitnom žlezdom
- promuklost
- razne infekcije
- reumatska oboljenja
- sinuzitis
- skorbut
- stres
- upale vena
- upala pluća
- hronični umor
- celulit
- šlog
Praziluk se može koristiti kao diuretik, antioksidans i povoljno deluje protiv mikroba (kao neka vrsta antibiotika).
Praziluk čisti krvne sudove od masnih naslaga i povišenog holesterola.
Za obloge se mogu koristiti listovi ili zdrobljen praziluk kod: bolova u zglobovima, bolovima u kostima, kod gihta i kod povećane štitne žlezde.
Pošto praziluk sadrži dosta hranljivih i lekovitih sastojaka a malo kalorija, koristi se u mnogim dijetama protiv gojaznosti i za održavanje vitke linije. Poznate su sledeće dijete koje uključuju jela od praziluka: Atkinsova dijeta, francuska dijeta, stepenasta dijeta…
Zaključak i napomene
Praziluk je korisno povrće kao hrana, kao prirodni lek za prevenciju i lečenje mnogih bolesti, pa ga preporučujemo za ishranu, naročito u jesenjim i zimskim mesecima.
Ipak, ne treba preterivati sa dnevnim količinama praziluka pošto u većim količinama može biti i štetan za organizam.
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com