Žene koje uzimaju antidepresive tokom poslednjih 6 meseci trudnoće povećavaju šanse da im dete kasnije boluje od autizma!
Nekoliko stručnjaka je ispitivalo ove tvrdnje kako bi utvrdilo da li postoje opasnosti i za trudnice sa depresijom koje ne uzimaju propisane antidepresive.
Antidepresivi se često daju žena tokom trudnoće za lečenje depresije. Upotreba antidepresiva u ovom kritičnom periodu fetalnog razvoja ostaje kontroverzna. Da li su veće koristi ili rizici? Antidepresivi u trudnoći povezani su sa povećanim brojem pobačaja, urođenih anomalija kod beba i sa niskom porođajnom težinom beba.
Autizam otkriven u ranom detinjstvu karakterišu promene u komunikaciji, jeziku i socijalnoj interakciji, kao i posebni obrasci interesovanja i ponašanja deteta.
Povećanje stope autizma kod dece tokom poslednjih 50 godina ima mnogo uzroka. Moguće je da je povećanje posledica bolje dijagnoze i mnogih faktora životne sredine, uključujući i izlaganje lekovima u materici.
Tim istraživača sa Univerziteta u Montrealu analizirao je moguće efekte antidepresiva, naročito inhibitora preuzimanja serotonina.
Rezultati su dobijeni na osnovu podataka svih trudnoća i dece u Kvebeku od 1998. do 2009. godine. Identifikovano je 145.456 živorođenih beba, a 1.054 (0,72%) je imalo najmanje jedan simptom autizma.
Prosečna starost dece kod kojih je prvi put dijagnostikovan autizam bila je 4,6 godina, a prosečna starost dece na kraju perioda praćenja iznosila je 6,2 godine. Dečaci sa tom dijagnozom bili su brojniji od devojčica.
Istraživači su identifikovali 4.724 dece (3,2%) koja su bila izložena antidepresiima u materici. Od tog broja, 4.200 (88,9%) je bilo izložena ovim lekovima tokom prva 3 meseca, a 2.532 (53,6%) tokom drugog ili trećeg trimestra.
Ukupno 31 dete (1,2%) izloženo antidepresivima tokom drugog i trećeg tromesečja trudnoće imalo je dijagnozu autizam, a 40 dece (1%) – izloženo antidepresivima tokom prvog tromesečja.
Nakon usklađivanja drugih faktora koji bi mogli da utiču na rezultate, istraživači su otkrili da je upotreba antidepresiva tokom drugog ili trećeg tromesečja trudnoće povezana sa 87% većim rizikom od autizma!
Nije pronađena veza između korišćenja antidepresiva tokom prva 3 meseca trudnoće, ili godinu dana pre trudnoće, i rizika od autizma.
Istraživači zaključuju da postoji povećan rizik od autizma dece ako majke uzimaju antidepresive u drugom i trećem trimestru trudnoće, ali da treba sameriti taj rizik sa rizikom od depresije majke koja ne uzima potrebne lekove.
Dovoljno dokaza?
Neki stručnjaci sumnjaju u „jačinu“ dokaza. U saopštenju, Gaj Gudvin, profesor psihijatrije na Univerzitetu u Oksfordu, kaže: „Ova studija je rađena sa malim brojem ispitanika. Jedino fer ispitivanje ove hipoteze bilo bi ako analiziramo jednu istu majku i njenu decu u dve različite trudnoća, sa antideprisivima i bez njih. Takvu studiju je moguće uraditi, ali je potrebno relativno dugo vreme i veliki broj ispitanica.“
Drugi stručnjaci su dali primedbe: „žalosno“ je kada neubedljive studije sa malim brojem učesnika daju smernice koje mogu izazvati probleme mnogim ženama koje boluju od depresije.
Profesor Jan Džouns, direktor Nacionalnog centra za mentalno zdravlje na Univerzitetu Kardifu, izjavio je: „Osnov rizika u opštoj populaciji za autizam kod dece iznosi oko 1%. Studije su pokazale da stopa autizma kod dece čije majke uzimaju antidepresive – može biti približno dvostruka (2%). Teško je znati da li je ovo malo povećanje rizika: zbog lekova koji se uzimaju, zbog samog poremećaja raspoloženja, zbog preklapanja u genetskoj ranjivosti ili zbog drugih faktora u vezi sa poremećajima raspoloženja i antidepresiva.“
Na kraju ostaje kao zapažanje da su rizici od uzimanja antidepresiva u trudnoći možda slični kao i rizici od uzimanja drugih lekova, ali postoje značajni rizici po zdravlje (i majke i dece) i od antideprisiva i bez njih. Zato žene koje imaju problema sa depresijom treba pre i u toku trudnoće da razgovaraju sa svojim lekarom kako bi se uspostavila ravnoteža uzimanja antidepresiva: da li ih uzimati ili ne, kada ih uzimati i koliko?
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com