Procenjuje se da je od HIV-a (AIDS ili SIDA) do sada u svetu obolelo oko 78 miliona, a preminulo oko 39 miliona, dok trenutno sa ovom bolešću živi oko 35 miliona ljudi.
Sa druge strane, šteta prouzrokovana ovom bolešću „nije tako velika“ kao što su se stručnjaci nekada pribojavali. HIV nije zaustavljen, ali je u nekim krajevima doveden pod izvesnu kontrolu.
Pomak nabolje nastao je uglavnom zbog terapije pod nazivom ART (antiretrovirusna terapija) ili tretmana pod nazivom HAART (visokoaktivna antiretrovirusna terapija). Lekovi pomažu povećanju broja ćelija u krvi pod nazivom CD4, a ove ćelije pomažu drugim ćelijama u krvi da napadnu HIV viruse. Kada je nečiji imuni sistem oslabljen, onda broj njegovih ćelija CD4 dramatično opada.
O tome kada početi sa ART terapijom ozbiljno se diskutuje. Lečenje treba početi što je pre moguće, ali je teško reći kada, odnosno kada je neko „postao“ HIV pozitivan. Početak tretmana često se definiše kada nečiji nivo ćelija CD4 padne ispod određenog broja, a ne kao poseban vremenski period nakon što je osoba zaražena. Takođe, postoji neizvesnost u vezi sa tim koja vrednost nivoa CD4 daje najbolje šanse imunom sistemu za „držanje HIV-a na odstojanju“ i u borbi protiv drugih infekcija.
U novoj studiji istraživači su želeli da saznaju kada treba koristiti ART u odnosu na vrednost nivoa broja ćelija CD4.
Kako je studija sprovedena?
Istraživanje je vršeno na uzorku jednog broja američkih vojnih lica i njihovih porodica. Ova grupa ljudi ima redovne zdravstvene preglede, tako da je lekarima dostupno dosta informacija. Istraživači su posebno obratili pažnju na oko 1.100 ljudi sa HIV-om koji su se lečili terapijom ART. Pobrinuli su se i da prilično tačno odrede vreme kada su se pacijenti inficirali.
Pratili su pacijente tokom 10 godina od početka tretmana, uzimajući u obzir: terapiju, stanje bolesti i nivoe ćelija CD4, kao i međusobnu povezanost ovih faktora.
Rezultati
- 38% osoba koje su započele terapiju u periodu kraćem od godinu dana od inficiranja HIV-om, postiglo je normalan nivo ovih ćelija, a oko 28% je imalo iste nivoe ako su više od godinu dana „zakasnili“ sa početkom terapije
- kod 8% pacijenata koji su rano počeli sa ART terapijom, AIDS je nastavio da se razvija, a i kod 15% pacijenata koji su kasnije počeli sa lečenjem, bolest je nastavila da se razvija
- pacijenti koji su ranije započeli lečenje, imali su „efikasniji“ imuni sistem, tj. bolji imuni odgovor kada im je data vakcina „hepatitis B“
Istraživači su zaključili da je „normalan nivo“ ćelija CD4 najmanje 900 ćelija po kubnom milimetru krvi – isti kao i za ljude koji nemaju HIV.
Koliko je pouzdano istraživanje?
Većina ispitanika bili su mladi ljudi, tako da se rezultati možda ne odnose na starije osobe. Takođe, neki lekari i istraživači ne slažu se sa CD4 ciljevima. Ipak, ovo je bila prilično velika kompleksna studija sa pažljivim metodama, tako da je dobijeno dosta korisnih informacija
Šta to znači za nas?
Jedna od teškoća u lečenju HIV-a jeste postavljanje rane dijagnoze. Ljudi se često boje testiranja na HIV ili HIV pomešaju sa gripom i prehladom. Studije kao što je ova sugerišu da rano uočavanje bolesti i rani početak lečenja povećavaju šanse za najbolji mogući ishod.
Vredi ponoviti da, uprkos svim lekovima i terapijama, kod mnogih pacijenata bolest i dalje nastavlja da se razvija. Dakle, ako mislite da ste možda zaraženi HIV-om – posebno ako ste u grupi visokog rizika (muškarci koji imaju seksualne odnose sa muškarcima, osobe sa mnogo seksualnih partnera, narkomani koji koriste špriceve…) – najbolje je da se što pre testirate na HIV, jer ranim početkom lečenja povećavate šanse za izlečenje.
Napomene
Prema zvaničnoj evidenciji, u Srbiji ima oko 1.900 osoba inficiranih HIV-om, a procena je da oko 1.100 ima virus ne znajući za to.
Stručnjake u Evropi i našoj zemlji brine podatak da 30-50% inficiranih HIV-om ne zna da je inficirano, a samim tim se ne leči i predstavlja potencijalnu opasnost po okolinu.
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com