Endometrioza je stanje u kome se sluzokoža koja oblaže unutrašnju površinu materice može naći na neuobičajenim mestima, u trbušnoj duplji ili drugim organima koji ne pripadaju materici.
Najčešće se javlja kod žena tokom reproduktivnog perioda, između 20. i 40. godine života, ali se može sresti i kod žena koje su u menopauzi. Smatra se da svaka peta žena mlađa od 40 godina ima endometriozu, a da svega 2-4% žena u menopauzi ima ovaj poremećaj.
Rizik za endometriozu je 10 puta veći ukoliko je porodična anamneza pozitivna, tj. ukoliko postoji podatak da je poremećaj imala majka ili baka.
Za sada su aktuelne dve teorije koje objašnjavaju zbog čega se sluzokoža materice nalazi izvan svog osnovnog organa, tj. materice, ali i jedna i druga imaju svoje nedostatke i ni jedna ne može kompletno da objasni suštinu i osnovu, tj. zbog čega se ćelije endometrijuma nalaze na netipičnim mestima. Lokalizacija je najčešća u maloj karlici, na površini jajnika, između mokraćne bešike i debelog creva, na ligamentima materice, retko na površini dijafragme, i to češće sa desne strane.
Simptomi endometrioze su najčešće u vidu: bolnih ili veoma bolnih menstruacija, bolova pri pražnjenju bešike ili creva, bolova pri polnom odnosu, bolova u leđima, a ponekada se pred menstruaciju ili tokom menstruacije javljaju muka, gađenje, povraćanje. Ukoliko se sluzokoža koja oblaže unutrašnju površinu materice nalazi na dijafragmi, javljaju se jaki bolovi pod desnim rebarnim lukom koji imitiraju napad kamena u žučnoj kesici. Ruptura (prskanje) endometrijalne ciste može napraviti sliku akutnog zapaljenja trbušne duplje.
Neplodnost u žena je poseban problem tokom reproduktivnog perioda. Smatra se da je kod 20-50% žena neplodnost posledica endometrioze.
Dijagnoza se postavlja na osnovu anamneznih podataka i vizuelizacionih metoda, među kojima je najsigurnija laparaskopija (pregled trbušne duplje optičkim instrumentom kroz mali rez na trbuhu), ili magnetnom rezonancom. Marker Ca 125 najčešće je povećan, mada ne kod svih pacijentkinja. Terapija zavisi od životnog doba žene i želje za trudnoćom.
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com