Rim, ili kako ga zovu – Večni grad, centar je bogate antičke kulture, od koje je do današnjih dana ostalo mnogo spomenika, a jedan od najvećih je Koloseum, koji je 2007. godine uvršten među sedam novih svetskih čuda. Kažu da ko je bio u Rimu, a nije video Koloseum, kao da i nije bio u Rimu. Koloseum je najveći amfiteatar ikada izgrađen i simbol starorimskog duha. Ako zalutate u Rim, obavezno posetite ovo veličanstveno čudo graditeljstva i istorije.
Vespazijan iz dinastije Flavijevaca rešio je da napravi impresivno veliku i trajnu građevinu. Ona je danas u celom svetu poznata kao Koloseum. Izvorno, ovaj objekat je nazvan Flavijev amfiteatar, a drugo ime, pod kojim ga i danas znamo, dobio je po „kolosalnoj“ bronzanoj skulpturi cara Nerona, visokoj čak 40 metara, koja se nalazila ispred amfiteatra. Gradnja je započeta 72. godine, u vreme cara Vespazijana, a dovršena desetak godina kasnije, za vreme vladavine njegovog sina Domicijana. Iako se u to vreme većina arena gradila van gradskih trgova, car je hteo da napravi grandioznu građevinu u srcu Rima. Svečanost otvaranja trajala je punih 100 dana, što je i jedan od najboljih primera primene poznate maksime „hleba i igara“, čime su tadašnji vladari učvršćivali svoju popularnost.
Postojalo je 76 ulaza u Koloseum, što je omogućavalo da gledaoci brzo ulaze ili izlaze. Za samo pet minuta svih 80.000 gledalaca, koliko je moglo da stane u Koloseum, imalo je mogućnost da napusti ovo zdanje. U njemu su se održavala takmičenja u raznim sportovima na suvom, ali i na vodi, odnosno igre, među kojima su najpoznatije bile borbe gladijatora i zveri. To su bile surove borbe s potocima krvi. Ulaz je bio slobodan za sve rimske građane, a zavisno od toga gde su sedeli u publici moglo se videti kakav status uživaju u društvu. Što ste bili bliže borilačkoj areni, kao što su bili car, Vestalke ili senatori, to ste bili važniji. Sva mesta su bila tačno numerisana, a iako je većina građana bila dobrodošla, grobari, glumci i bivši gladijatori ipak nisu smeli da uđu unutra.
Ovaj veličanstveni kompleks graditeljstva i vajarstva koji je služio brojnim spektaklima sagrađen je u obliku velikog valjkastog tela na elipsastom tlocrtu, sa sedištima koja se koso spuštaju prema borilištu ili areni. Zid koji okružuje ovo zdanje skoro da nestaje u otvorima arkada, koje ga raščlanjuju u tri sprata i kroz koje su hodnici dobijali preko potrebnu svetlost i vazduh. Arkade su bile su ukrašene celim skulpturama, a čak je postojao i pokretni krov od platna koji se koristio u slučaju kiše. Legenda kaže da su održavane i pomorske bitke s pravim brodovima, a za te je prilike arena bivala potpuno ispunjena vodom. Drveni pod bio je korišćen da bi prikrio prostor u kojem su se nalazili gladijatori i životinje. Koloseum svoje današnje lice „duguje“ požarima i potresima, a najviše činjenici da je tokom srednjeg veka služio kao građevinski materijal za druge gradske građevine, sve dok ga u 18. veku papa Benedikt XIV nije proglasio za sveto mesto, simbol hrišćanskog mučeništva i stradanja.
„Ave Caesar, morituri te salutant!“ (Zdravo, Cezare, pozdravljaju te oni koji će umreti.). Tako su u antičkom Rimu, prema istoričaru Svetoniju, gladijatori svaki put pre borbe pozdravljali cara. Rimljani su veoma voleli igre u Koloseumu, posebno one krvoločne. Prave predstave koje su rimski carevi poklanjali svom narodu. Od gladijatora bi na kraju borbi malo ko ostajao živ. Njihov život bio je u carevoj ruci. Kada bi neki gladijator bio pobeđen, gladijator koji ga je pobedio pogledao bi gore u ložu, prema caru. Ako bi car okrenuo palac prema dole, to je značilo naredbu da se pobeđeni gladijator ubije. Ukoliko bi palac bio okrenut prema gore, to je značilo da je pobeđenom gladijatoru život pošteđen.
Termin gladijator potiče od reči gladijus (lat. gladius), koja označava kratki rimski mač, bodež. Gladijatori su bili robovi, ratni zarobljenici, kriminalci. Jedno vreme borile su se čak i žene, koje su se obično prerušavale u legendarne Amazonke. Ponekad su se slobodni Rimljani prijavljivali za borbu zbog nekoliko trenutaka slave. Kao bivše mesto mučenja, Koloseum i u današnje vreme prenosi snažnu poruku. Naime, svaki put kad se nekome ko je osuđen na smrt ta ista presuda ublaži ili ukine, bela noćna rasveta pretvori se u zlatnu, simbolizujući tako borbu protiv smrtne kazne. Kolika je u prošlosti, ali i danas, važnost ovog mesta za Rim i njegove građane najbolje govori ova rečenica: „Dok Koloseum stoji, stajaće i Rim, kad Koloseum padne, pašće i Rim, kad padne Rim, pašće i svet“.
Korisni linkovi
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com