Kako je nastao život na Zemlji, pitanje je za čijim odgovorom naučnici ne prestaju da tragaju, a sada tvrde da su otkrili genetski portret preteče svih živih bića na planeti.
Naš zajednički najstariji predak, kojeg nauka oslovljava skraćenicom Luka (od engleskog Last Universal Common Ancestor, u prevodu poslednji univerzalni zajednički predak), bio je jednoćelijski organizam sličan bakterijama i pretpostavlja se da je živeo na morskom dnu pre oko četiri milijarde godina, kada je Zemlja bila tek 560 miliona godina stara.
Ovo otkriće moglo bi da utiče na tok rasprave između onih koji tvrde da je život nastao u ekstremnim uslovima, na obodima vulkana ili u morskim dubinama, i drugih poput Čarlsa Darvina, tvorca moderne teorije evolucije, koji smatraju da je život počeo u toplim jezerskim vodama.
Dugo je priroda prvog pretka svih živih bića bila nejasna, jer tri velika domena na koja su podeljeni svi živi organizmi (arheje, bakterije i eukariote) nemaju, kako se čini, zajedničko poreklo.
Stručnjaci odnedavno tvrde da su bakterije i arheje (poznate i kao prabakterije) prvi organizmi, dok su eukariote nastale kasnije. To je otvorilo put da grupa biologa pokuša da utvrdi prirodu organizama od kojih su nastale te najjednostavnije forme života.
U istraživanje su krenuli od poznatih gena bakterija i arheja kojih je za poslednje dve decenije otkriveno oko šest miliona. Razvrstavajući one gene koji imaju zajedničko poreklo, naučnici su tih šest miliona gena grupisali u mnogo manji broj genskih familija od kojih za samo 355 njih tvrde da potiču od Luke, zajedničkog pretka.
Oni su zatim prilagođeni različitim životnim sredinama na osnovu čega istraživači treba da odgovore gde je i kako Luka živeo. Tih 355 gena, prema pisanju „Njujork tajmsa”, jasno ukazuje da je organizam živeo u uslovima koji odgovaraju morskim rovovima, u toplom okruženju nastalom usled vulkanskih erupcija na okeanskom dnu.
Iako pojedini naučnici ovo otkriće ocenjuju kao značajan pomak napred u razumevanju postanka života, kritičari komentarišu da Luki nedostaje dosta gena neophodnih da se održi u životu i tvrde da je organizam zapravo tek poluživa forma.
Drugi, takođe, smatraju da Luka ne može da bude zajednički predak svih živih stvorenja, jer tvrde da je reč o sofisticiranom organizmu, nastalom mnogo kasnije od početka života na Zemlji, dok ima i mišljenja da to što je ovaj organizam živeo u morskim dubinama ne znači da je život tamo i nastao.
Moguće je, smatraju ova tumačenja, da se u vodu preselio posle neke katastrofe kao što je udar meteora.
(Ankica Marinković, Politika)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com