Pre više od 3,8 milijardi godina asteroid prečnika 250 kilometara udario je u površinu Meseca nakon čega je nastao najveći krater na površini jedinog Zemljinog prirodnog satelita. Rupa (ili „levo oko”, kako ga često nazivaju jer podseća na ljudski lik) vidljiva i sa naše planete, duboka je čak 1.200 kilometara – pokazuju novi proračuni naučnika objavljeni nedavno u časopisu „Priroda” (Nature).
„Na osnovu novih istraživanja, ogromni basen nastao je usled udara asteroida koji bi zbog svoje veličine mogao da se klasifikuje u protoplanete odnosno svemirske stene koje u sebi nose potencijal da se razviju u samostalni svet”, pojasnio je profesor Piter Šulc, planetarni geolog sa Barun univerziteta.
Kako je izvestio Bi-Bi-Si, citiraju Šulca, udar je izvršen pri brzini od čak 70.000 kilometara na sat i pod uglom od 30 stepeni.
Naučnici su prilikom istraživanja izveli kompjutersku simulaciju, a prema rečima Šulca taj period je u istoriji kosmosa bio prilično katastrofičan:
„To je bio period turbulentne istorije solarnog sistema. Jupiter i Saturn su menjali svoje pozicije u Sunčevom sistemu i kao rezultat postojale su ’armije’ lutajućih asteroida pa su ovakvi (s)udari bili uobičajena pojava. Naučnici taj period u internoj komunikaciji nazivaju ’intenzivno bombardovanje’.”
Prethodne procene su bile da je krater nastao prilikom udara asteroida, ali 10 puta manje mase i dva puta manjeg prečnika. Basen okružuju udubljenja i „ogrebotine” vidljive čak malim teleskopima, što potvrđuje silovitost udara i rasparčavanje stena na deliće.
Ti ožiljci na površini Meseca nazivaju se imbrium skulpture.
Novo saznanje podstrek je naučnicima da nastave sa istraživanjima uzorka nastanka neravnina ne samo na ovom nebeskom telu već i drugim planetama, naročito na Merkuru.
(A. C, Politika)
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com