Brain rot ili ‘truljenje mozga’, proglašena je za reč godine u 2024. Odluku je doneo poznati Oxford University Press. Ovom se imenicom opisuje ‘moguće pogoršanje mentalnog ili intelektualnog stanja osobe’, primarno zbog prekomernog korišćenja nekvalitetnog internet sadržaja. Uprkos fokusu na digitalne i virtualne sadržaje, ova reč je, prema dostupnim zapisima, zapravo prvi put upotrebljena 1854. godine.
Bilo je nekoliko jakih finalista, ali pobednik za reč godine, odnosno pojam godine može biti samo jedan. Tako se svetski poznat Oxford University Press ove godine odlučio za reč ‘brain rot‘. Odluka je doneta nakon javne rasprave koja se održala širom sveta, analize oksfordskih jezičnih podataka i nakon što je sam pojam prikupio više od 37 hiljada glasova.
Prekomernost trivijalnih materijala
Ova imenica bi na srpski mogla da se prevede kao ‘truljenje mozga’ ili ‘moždano truljenje’, a nažalost, brojni od su se možda susreli ili će se susresti sa stvarnim efektima ovog pojma.
– Moguće pogoršanje mentalnog ili intelektualnog stanja osobe, pogotovo kao rezultat prekomerne konzumacije materijala, sada posebno s online sadržajima koji se smatraju trivijalnim ili neizazovnim. Takođe, nešto što može dovesti do takvog pogoršanja, opisuje Oxford Press Publishing ‘brain rot’ na svojoj službenoj stranici.
Dodali su i da su drugi finalisti bili reč ‘demure’ koja je pobedila kao reč godine na Dictionary.com, ali i pojmovi ‘Dynamic pricing’, ‘Lore’, ‘romantasy’ i ‘slop’. Samu reč ‘brain rot’, prema pisanim tragovima, prvi je koristio američki pesnik, esejist, filozof i naturalista, Henri Dejvid Toro u svojoj knjizi ‘Walden’ ili ‘Život u šumi’. Reč je o knjizi iz 1854. godine u kojoj je pisao o sopstvenom iskustvu života u prirodnom okruženju, i jednoj kućici koju je izgradio i u kojoj je proveo dve godine, dva meseca i dva dana.
– Dok se Engleska trudi da izleči truljenje krompira, neće se potruditi da izleči truljenje mozga koje prevladava i fatalnije je, napisao je Dejvid Toro u 19. veku.
Opasnosti virtualnog života
Upravo je s Gen Z i generacijom Alpha ova reč dobila novo značenje na koje se osvrnuo i predsednik Oxford Languagesa, Kasper Gratvol. Kako navodi, ‘brain rot’ pokazuje da su mladi uporabu ove reči pojačali na društvenim mrežama, mestu za koje se navode da uzrokuju truljenje mozga. Čelnik Oxforda ističe da to pokazuje da su mladi drsko samosvjesni da društvene mreže koje su nasledili imaju štetan efekat.
– Truljenje mozga govori o opasnostima koje vidimo u virtualnom životu i kako koristimo naše slobodno vreme. Čini se kao ispravno novo poglavlje u kulturalnoj raspravi o čovečanstvu i tehnologiji. Nije čudno da je toliko mladih glasača prigrlilo ovaj pojam i poduprelo naš ovogodišnji odabir, rekao je Gratvol.
Zanimljivo, Oxford je počeo da bira reč godine 2004. Ove godine dakle, slave 20. godišnjicu svoje tradicije. Gratvol je istakao da je kod odabira reči godine vidljiv uticaj interneta, kao na primer, prošle godine, kada je reč godine bila ‘rizz‘, odnosno sleng generacije Z od harizme.
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com