Činjenica da pojedini rijaliti programi traju više od jedne decenije govori o tome da, bar za sada, nije došlo do zasićenja publike. Konstantna glad publike nas vodi do pitanja: Šta ove emisije čini tako privlačnim?
Rijaliti šou – televizisjki program o običnim ljudima koji su snimljeni u stvarnim situacijama – ovako “Cambridgeov” internet-rečnik definiše ovaj fenomen.
Posljednjih 15 godina svedoci smo opštoj ekspanziji rijaliti televizijskog formata koji, iz sezone u sezonu, ne prestaje da i ntrigira javnost i čija popularnost eksponencijalno raste. Trenutna pomama za ovakvim emisijama u regionu u velikoj meri predstavlja odraz stvari u svetu.
Psiholozi su pokušali naučno objasniti zašto ljudi vole rijaliti emisije. Rijaliti šou programi obično predstavljaju obične ljude s kojima se gledaoci lako identifikuju, u neobičnim takmičenjima, poput “Survivora ” i “Nindža ratnika”, ili ljude koji su “ubačeni” u posebno socijalno okruženje, gde su njhova fizička izdržljiovst i karakter stavljeni pred manje ili više bizarne izazove.
Tim stručnjaka istraživao je ulogu voajerizma u izboru televizijskog sadržaja pojedinca. Voajerizam je u širem smislu definisan kao poremećaj koji se javlja kada osoba doživljava veliko zadovoljstvo gledajući ili špijunirajući druge ljude dok nešto rade. Istraživački rad je pokazao da ljudi koji pasionirano prate ovakve emisije su ljudi koji su pokazali natprosečan stepen voajerizma tokom testiranja.
Ovaj voajerizam je “opravdan” zbog činjenice da su učesnici rijalitija osobe koje se ne razlikuju mnogo od gledalaca. Rijaliti šou program nam daje uvid u živote “normalnih” ljudi i pristup njihovoim dnevnim i često intiminim aktivnostima, koje u realnom životu obično nemamo pravo saznati o svim ljudima iz svoje neposredne okoline.
Turski psiholog je 2009. objavio studiju kojom je želeo da odredi u kojoj meri voajerizam i sklonost prema društvenom poređenju, tj. identifikacija s drugima, utiču na izbor pojedinca da gleda rijaliti programe. Studija je imala 500 ispitanika iz SAD koji su odgovarali na pitanja o svojoj ličnosti. Spisak pitanja je sadržao i pitanja na temu voajerizma i sklonosti pojedinca ka upoređivanju s drugima. Nakon odgovaranja na pitanja od ispitanika je zatraženo da označe koliko često gledaju sve vrste televizijskih sadržaja. Lista je sadržala 28 televizijskih formata među kojima su bili rijaliti emisije i fikcija.
Otkriće do kojeg je došao je da su voajerističke skolonosti same po sebi dovoljno povezane s konzumiranjem rijalitija i da društveno poređenje, tj. identifikacija sa manje ili više sličnim ljudima saTV ekrana, nema direktnu vezu sa praćenjem pomenutog TV sadržaja.
Iako se otkrića naučnika delimično razlikuju, u jednom se oboje slažu: rijaliti emisije ne treba poistovećivati s realnim životom!
Pratite Krstaricu na www.krstarica.com